اومانیسم به معنای نفی خدا در همه عرصهها و اصل قرار دادن رأی و خواست انسان میباشد. اومانیسم اندیشه انسانمحوری را مستقل از خدا و وحی مطرح نمود و به تبع اصل قرار گرفتن انسان میل به استیلاء و تسلط بر جهان را پدیدار کرد.
در روند انقلاب اسلامی مردم به عدم کارآمدی مدل های موجود در جامعه برای محقق شدن ارزش های الهی و انسانی یقین داشته و درک کارآمدی حضور دین در جامعه را به صورت «ایمانی و اجمالی» پیدا کرده بودند.
شهدا به معنای حقیقی کلمه جزء زمینه سازان ظهور هستند
اما اگر تنها به همین دعا خواندن ها و گریه کردن ها بسنده کنیم شاید بتوان گفت این تحلیل از منتظر نوعی دعوت به انتظار منفی است. که منتظرین را با وعده های امروز و فردایی در دراز مدت دچار کسالت می کنیم.
تنها در این صورت خواهیم توانست درباره ادامه راه شهدا صحبت کنیم؛ والا راه شهدا را تنها در چاپ و نشر خاطرات وتصاویر آنها و گاه در همایش ها و ... خلاصه کرده ایم.
پس اگر بخواهید درباره چگونگی ادامه راه شهدا بحث نمائیم. ابتدائا لازم است شرایط حاکم جهانی آن را مورد مطالعه قرار دهیم.